Can Güvenliği Olmayan Konutlara Yasal Düzenleme Yolda
Konya’da çöken 4 katlı bina, Türkiye’deki yapı stokunun güvenliğini bir kez daha tartışmaya açtı. Uzmanlar, binaların araçlar gibi periyodik olarak kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayarak, yapı güvenliği konusunda daha sıkı düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
Binalara Periyodik Muayene Zorunluluğu
Uzmanların üzerinde durduğu en önemli konu, araçlarda uygulanan muayene sisteminin binalar için de uygulanması. Her yıl trafiğe çıkmadan önce muayeneye giren araçlar gibi, binaların da düzenli kontrol edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
- Uzman görüşü:
"Konutlar en az 5 yılda bir, ticari binalar ise kolon kesme riski daha fazla olduğu için 1 ila 3 yıl arasında periyodik olarak kontrol edilmeli. Bu denetimler binanın taşıyıcı sistemlerini kapsamalı ve bir rutine bağlanmalı."
2000 Öncesi Yapılar Risk Altında
Türkiye genelinde 36 milyon yapı stoku bulunurken, bunların yaklaşık 6,5 milyonunun riskli olduğu belirtiliyor. 2000 yılından önce inşa edilen binalar ise özellikle öncelikli kontrol edilmesi gereken yapılar arasında yer alıyor.
-
İstanbul'daki durum:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan taramalarda, sadece bu şehirde 1 milyon 556 bin riskli bina olduğu tespit edildi. -
Uzman önerisi:
"2000 yılı öncesi yapılan binaların tümü kontrol edilmeli. Sağlam binalar plaketlendirilirken, güçlendirilmesi veya yıkılması gereken yapılar net bir şekilde tanımlanmalı."
QR Kodlu Denetim Uygulaması
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2021 yılında başlattığı projeyle binalara QR kod sistemi entegre etmeye başladı. Bu sistemle binaların risk durumu, kontrol süreçleri ve diğer bilgiler dijital olarak erişilebilir hale getiriliyor.
- Bakanlık çalışmaları:
İhale edilen firmalar aracılığıyla apartmanların görünür alanlarına QR kodlar yerleştirilerek, yapılar hakkında bilgi toplanıyor ve durumları değerlendiriliyor.
Güvensiz Konutların Kullanımına Yasak Getirilebilir
Uzmanlar, muayeneden geçemeyen araçların trafiğe çıkmasına izin verilmemesi gibi, güvensiz konutların da satışına ve kiralanmasına sınırlama getirilmesi gerektiğini belirtiyor. Bu öneri, yapı güvenliği konusunda önemli bir adım olarak görülüyor.
- Öneriler:
- Kamu veya özel kuruluşlar tarafından binaların düzenli olarak kontrol edilmesi
- Güvensiz olduğu tespit edilen yapıların satış ve kiralama işlemlerinin yasaklanması
Kademeli Geçiş Şart
Yapı güvenliği konusundaki bu düzenlemelerin hemen hayata geçirilmesinin zorlukları da bulunuyor. Konutlarda yaşayan insanların ekonomik durumları ve alternatif konutlara erişim olanakları göz önünde bulundurularak, düzenlemelerin kademeli olarak uygulanması gerektiği ifade ediliyor.
- Uzman görüşü:
"Bu sürecin ekonomik boyutu oldukça büyük. İnsanlar yaşadıkları yerden hemen taşınamayabilir. Dolayısıyla bu tür uygulamaların kademeli bir şekilde yürütülmesi, vatandaşların mağdur olmaması açısından önemli."
Türkiye’nin yapı güvenliği konusundaki mevcut sorunları, düzenli kontroller ve yasal düzenlemelerle çözülmeyi bekliyor. Hem can güvenliğini sağlamak hem de riskli yapıların neden olduğu olumsuzlukları önlemek için, periyodik denetimlerin zorunlu hale getirilmesi ve güvensiz konutların kullanımına kısıtlamalar getirilmesi büyük önem taşıyor. Bu adımlar, uzun vadede Türkiye’nin daha güvenli ve yaşanabilir bir yapı stokuna sahip olmasını sağlayabilir.
