Sosyoekonomik Değişimler Daireleri Küçülttü

Boşanmalar Arttı, Konutlar Küçüldü

Türkiye’de ekonomik koşulların zorlaşması ve boşanma oranlarının yükselmesi konut sektörüne de yansıdı. Alım gücünün düşmesi, boşanmaların artması ve tek kişilik hanelerin çoğalması, daire büyüklüklerini son 18 yılda 31 metrekare azalttı. Böylece dairelerin ortalama büyüklüğü 127 metrekareden 96 metrekareye geriledi.

Ortalama Hane Büyüklüğü 3 Kişiye Düştü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, boşanmalar 2023 yılında 173 bin 342 iken 2024’te 187 bin 343’e yükseldi. Bu artış, ortalama hane büyüklüğünün 4 kişiden 3 kişiye düşmesine neden oldu. İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) raporuna göre, son dört yılda daire büyüklükleri 112,4 metrekareden 96,4 metrekareye düştü.

Apartman Daireleri Küçülürken Müstakil Evler Büyüdü

Son 18 yılda apartman daireleri ortalama 31 metrekare küçülürken, müstakil konutların büyüklüğü ise 43 metrekare arttı ve 212 metrekareye çıktı. Yükselen fiyatlar nedeniyle konut satın almanın zorlaşması, tüketicileri müstakil yapılara ve arsadan ev yapımına yönlendirdi.

Gelir Dağılımındaki Bozulma Daireleri Küçültüyor

İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortağı Ahmet Büyükduman, konutlardaki küçülmenin temel sebeplerinden biri olarak gelir dağılımındaki bozulmayı gösterdi. Son üç yıldaki küçülmenin hane halkı sayısındaki azalmayla açıklanamayacağını belirten Büyükduman, yüksek maliyetlerin geliştiricileri küçük konutlara yönlendirdiğini ifade etti.

Konut Metrekarelerinde Shrinkflasyon Etkisi

Büyükduman’a göre, dairelerin küçülmesini etkileyen önemli faktörlerden biri de "shrinkflasyon". Maliyet artışlarını doğrudan fiyatlara yansıtmak istemeyen müteahhitler, metrekareleri küçülterek daha düşük fiyatlarla satış yapıyor. Örneğin, 120 metrekarelik bir daire yerine daha küçük metrekareli ve daha uygun fiyatlı konutlar tercih ediliyor.

Küçük Dairelere Talep Artıyor

Mimar Dr. Ahmet Erkutoğlu ise son yıllarda müteahhitlerin daha küçük konutlara yönelik taleplerinin arttığını söyledi. Eskiden genellikle 3+1 ve üzeri daireler inşa edilirken, bugün projelerin büyük bölümünü 1+1 ve 2+1 daireler oluşturuyor. Bu eğilim, alım gücündeki düşüş, üniversite öğrencilerinin talepleri ve tek kişilik hanelerin çoğalmasından kaynaklanıyor.

Fiyat Farkları da Tercihleri Etkiliyor

Erkutoğlu'na göre, daire fiyatları da tercihlerde etkili oluyor. 1+1 daireler ortalama 5-6 milyon TL arasında, 2+1 daireler 9-10 milyon TL, 3+1 daireler ise 14-15 milyon TL bandında satışa sunuluyor. Fiyatlardaki bu farklar, tüketicilerin küçük dairelere yönelimini artırıyor.

Uzmanlar, mevcut ekonomik ve sosyolojik koşulların devam etmesi halinde dairelerin küçülme eğiliminin süreceğini öngörüyor.